Berberis
Berberis (poznat i kao žutika) je dekorativni, često trnovit grm koji se ističe raznobojnim lišćem – od jarko zelene do tamnoljubičaste i crvene – kao i jesenjim plodovima koji dodatno ulepšavaju pejzaž. Osim što je estetski atraktivan, berberis je i izuzetno otporan, što ga čini popularnim izborom za javna i privatna zelenila.
Poreklo i stanište
Rod Berberis obuhvata preko 400 vrsta koje potiču iz Evrope, Azije, Severne Afrike i Amerike. Najpoznatije ukrasne vrste i sorte potiču uglavnom iz Azije i gaje se širom sveta zbog svoje prilagodljivosti.
Izgled i karakteristike
Berberis može biti zimzeleni ili listopadni grm, u zavisnosti od vrste i klime. Visina varira od niskih patuljastih formi (30–50 cm) do viših primeraka (do 2–3 m).
Karakteristike
- Listovi: Sitni, gusto raspoređeni, u bojama zelene, bordo, crvene, žute, narandžaste – u zavisnosti od sorte i godišnjeg doba.
- Grane: Često s trnovima, što ga čini odličnim za zaštitne ograde.
- Cvetovi: Sitni, žuti, pojavljuju se u proleće.
- Plodovi: Crvene do tamnoplave bobice koje ostaju na biljci i tokom zime (kod većine vrsta).
Gajenje i nega
- Pozicija: Sunce do polusenka; što više sunca, to intenzivnija boja listova.
- Zemljište: Dobro drenirano, neutralno do blago kiselo.
- Zalivanje: Minimalno kada se biljka primi, ne voli zadržavanje vode.
- Rezidba: Dobro podnosi orezivanje, koristi se i za formiranje oblika i živih ograda.
- Otpornost: Odlično podnosi gradske uslove, vetar, sušu i mraz.
Nema većih problema sa bolestima, ali može biti podložan rđi ako je u blizini žitarica.
Primena u pejzažnom uređenju
- Žive ograde – guste i trnovite, služe kao zaštitne i ukrasne barijere.
- Kombinovanje sa drugim vrstama, idealan kao kontrast biljaka s nežnim ili svetlim lišćem.
- Koristi se u žardinjerama, kamenjarima, pored staza ili u slobodnim zasadima.
Zanimljivosti
- U Iranu se koriste u kuhinji.
- Njegovi trnovi i gust habitus ga čine savršenim za sadnju kao prirodna zaštita od neželjenih ulazaka u dvorište.
- U jesen plodovi ostaju na granama, privlače ptice i daju boju čak i u zimskom pejzažu.
